Przewody wielożyłowe

Sztywne przewody instalacyjne wielożyłowe w izolacji z polwinitu z miedzianymi żyłami jednodrutowymi to w Polsce podstawowe przewody elektryczne do domu, biura, warsztatu… do wszelkich instalacji budynkowych. Występują w 2 podstawowych odmianach:

• płaskiej YDYp, do prowadzenia bezpośrednio bez osłon lub w osłonach na tynku lub pod tynkiem, w ścianach gipsowo-kartonowych, posadzkach, sufitach, na podłożach drewnianych. Płaskie przewody YDYp są najpopularniejsze, ponieważ możliwe jest ich układanie bezpośrednio na murze do zatynkowania, a to jest obecnie najbardziej powszechny i ekonomiczny sposób wykonywania budynkowych instalacji wnętrzowych,

• okrągłej YDY – miejsca stosowania przewodu YDY są dokładnie takie same jak przewodu YDYp. Mniejsza popularność okrągłego przewodu YDY wiąże się z jego większą grubością, która utrudnia jego stosowanie bezpośrednio pod tynk. Przewód YDY może być zastosowany w tynku, ale musiałby być ułożony we wcześniej wykutej bruździe, co wyraźnie podniosłoby koszty. Dlatego YDY ma zastosowanie raczej w instalacjach przemysłowych prowadzonych na powierzchni ścian, w których jego okrągła budowa jest zaletą, zapobiega nadmiernemu skręcaniu się przewodu podczas montażu.

Co oznacza skrót YDYp

YDYp to przewód w powłoce z polwinitu (Y), z żyłami miedzianymi jednodrutowymi (D) w izolacji z polwinitu (Y), płaski (p). To najbardziej uniwersalny wielożyłowy przewód instalacyjny w izolacji i powłoce z polwinitu na napięcie 450/750V do układania na stałe. Spotykane z rzadka wersje w cieńszej izolacji 300/500V praktycznie wychodzą już z użytku. Obecność żyły ochronnej żółto-zielonej jest oznaczana przez producentów w symbolu przewodu dopiskiem „żo” (YDYPżo), ale nie zawsze znajduje to odbicie w symbolice stosowanej przez firmy handlowe. W standardowej wersji przewodu YDYp 4x1,5mm2 występują kolory izolacji: czarna, brązowa, szara i żółto-zielona (brak żyły niebieskiej dla bieguna neutralnego). Z żyłą niebieską zamiast szarej jest dostępne specjalne wykonanie przewodu YDYp z opisem „Lumen”.

Przewód YDYp konfekcjonowany jest w krążkach po 100mb (rzadziej 5, 10, 15, 25mb) lub na bębnach 500-1000mb. Dostępna liczba żył i przekroje:

• • 2-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2),
• • 3-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2),
• • 4-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2),
• • 5-żyłowy (1,5 – 2,5 – 4 – 6mm2).

Przewód YDY co oznacza

YDY to przewód w powłoce z polwinitu (Y), z żyłami miedzianymi jednodrutowymi (D) w izolacji z polwinitu (Y), okrągły. To wielożyłowy przewód instalacyjny w izolacji i powłoce z polwinitu na napięcie 450/750V do układania na stałe. Obecność żyły ochronnej żółto-zielonej w przewodzie YDY jest oznaczana przez producentów w symbolu przewodu dopiskiem „żo” (YDYżo). W standardowej wersji przewodu YDY 4x1,5mm2 występują kolory izolacji: czarna, brązowa, szara i żółto-zielona (brak żyły niebieskiej dla bieguna neutralnego). Z żyłą niebieską zamiast szarej jest dostępne specjalne wykonanie przewodu YDY z opisem „Lumen”.

Przewód YDY konfekcjonowany jest w krążkach po 100mb lub na bębnach 500-1000mb. Dostępna liczba żył i przekroje:

• • 2-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2),
• • 3-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2),
• • 4-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2),
• • 5-żyłowy (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6 – 10mm2)

oraz bardzo rzadko sprowadzane na zamówienie wersje

• 7- i 10-żyłowe (1 – 1,5 – 2,5 – 4 – 6mm2).

Przewód NYM-J / NYM-O (wg DIN VDE)

To instalacyjne wielożyłowe przewody okrągłe w powłoce i izolacji z polwinitu 300/500V wykonane wg normy DIN VDE. W Polsce dość rzadko stosowane, dostępne raczej na zamówienie. Występują w wersjach z żyłami jednodrutowymi RE (w przekrojach 1,5 - 2,5 - 4 - 6 - 10mm2) oraz 6-drutowymi RM (w przekrojach 16 - 25 - 35mm2), z liczbą żył 1x, 2x, 3x, 4x, 5x, w ograniczonym zakresie także z liczbą żył 7x, 8x, 10x, 12x, 24x.

Jaki kabel YDYp/YDY

Przewody elektryczne do domu jednorodzinnego i mieszkania to przede wszystkim przewody YDYp o przekrojach żył:

• • 1,5mm2 – do obwodów oświetleniowych. W wielu wypadkach wystarczające byłyby przewody o przekrojach żył 0,5 - 0,75 - 1mm2, ale instalatorzy stosują przewody o przekroju 1,5mm2 ze względu na ich większą wytrzymałość mechaniczną.
• • 2,5mm2 - do gniazd wtykowych,
• • 4mm2 – do urządzeń większej mocy – ogrzewaczy wody, kuchni indukcyjnych itp.

Liczbę żył w obwodach gniazd dobiera się w zależności od wymaganej liczby biegunów:

• • 2-żyłowe stosuje się do zasilania gniazd jednofazowych 230V bez bolca ochronnego (uziemienia) – obecnie bardzo rzadko stosowane,
• • 3-żyłowe stosuje się do zasilania gniazd jednofazowych 230V z bolcem ochronnym (uziemieniem),
• • 5-żyłowe stosuje się do zasilania gniazd trójfazowych (siłowych) 400V.

W obwodach oświetleniowych stosuje się np. przewody:

• • 3-żyłowe, gdy lampa lub cała grupa lamp ma być załączana "na raz" łącznikiem pojedyńczym, w przewodzie zasilającym wystarczą żyły: fazowa (np. brązowa), neutralna (niebieska) oraz ochronna (żółto-zielona),
• • 4-żyłowe, gdy załączanie oświetlenia ma się odbywać 2-klawiszowym łącznikiem świecznikowym, część żyrandola lub część lamp będzie załączana jednym klawiszem, a część drugim, w przewodzie zasilającym będą potrzebne żyły: dwie fazowe (np. czarna i brązowa), neutralna (niebieska) oraz ochronna (żółto-zielona),
• • 5-żyłowe, gdy załączanie oświetlenia ma się odbywać łącznikiem potrójnym z podziałem na 3 sekcje, w przewodzie zasilającym będą potrzebne żyły: trzy fazowe (np. czarna, szara i brązowa), neutralna (niebieska) oraz ochronna (żółto-zielona).

Dla instalatorów, którzy regularnie układają setki, tysiące metrów instalacji ma znaczenie jak przewody układają się na ścianie, czy łatwo się je odizolowuje do podłączeń, czy żyły przemieszczają się pod powłoką zewnętrzną, czy mają dużo wad. Najlepszą opinię wśród elektryków mają przewody instalacyjne NKT dawniej Śląskiej Fabryki Kabli (niektórzy używają tylko tej marki), następna w kolejności jest Tele-Fonika, a potem kolejni producenci. Na samym końcu lokują się niektóre tanie przewody potocznie zwane "marketowymi", które być może spełniają wymogi norm, ale już na pierwszy rzut oka bardzo różnią się od markowych, mają nawet cieńsze żyły miedziane i powłoki izolacyjne. Zwykle te najtańsze przewody elektryczne nie są akceptowane przez zawodowych instalatorów.

Jak układać przewody YDYp/YDY

Przewody elektryczne do domu, mieszkania i biura najczęściej układane są za pomocą uchwytów szybkiego montażu, pasków aluminiowych