Gniazda bezpiecznikowe

Topikowe zabezpieczenia nadprądowe służą do ochrony przed skutkami przetężeń (przeciążeń i zwarć) przewodów instalacji elektrycznej lub stanowiących element odbiorników (np. silników). Mimo rozwoju technologii wyłączników automatycznych, gniazda bezpieczników topikowych nadal pozostają w użyciu i są poszukiwane przez instalatorów. Z jednej strony wymieniane są na nowe w ramach konserwacji istniejących rozdzielnic, gdy trzeba zastąpić uszkodzony egzemplarz, bo inwestor, użytkownik nie jest zainteresowany kosztowną całościową modernizację i wymiana aparatów na automatyczne. Z drugiej strony zabezpieczenia topikowe są najbardziej niezawodnym sposobem ochrony przed przetężeniami, zdolnym rozłączać zwarcia rzędu 50, 100kA, a więc gniazda bezpieczników topikowych na zawsze pozostaną w użyciu w złączach kablowych, rozdzielnicach głównych i transformatorowych oraz w instalacjach, od których oczekuje się podwyższonej niezawodności: w szpitalach, centrach handlowych, budynkach wysokościowych, przemyśle.

Produkty nazywane gniazdami mają zastosowanie do dwu rodzin produktowych:

- bezpieczników topikowych typu D (dawniej BiWts i BiWtz) w wielkościach: DII do 25A, DIII do 63A oraz DIV,
- bezpieczników topikowych małogabarytowych typu D0 w wielkościach: D01 do 16A, D02 do 63A, D03 do 100A.

Do zastosowania bezpieczników w gniazdach wymagane są wkręcane porcelanowe główki bezpiecznikowe o wielkościach i gwintach dopasowanych do powyższych gniazd, opisane maksymalnym prądem pasującej do nich wkładki, niekiedy także gwintem, np.: 25A E27, 63A E33, 16A E14, 63A E18. Niektóre gniazda mają styk dolny cofnięty i wyposażony w otwór z gwintem. Oznacza to, że do kompletu jest dodatkowo potrzebna osobno kupowana tzw. wstawka dolna, która pełni rolę śruby stykowej oraz ogranicznika wielkości bezpiecznika.

Gniazdo bezpiecznika natablicowe

Natablicowe gniazda bezpieczników topikowych, zwane także natynkowymi, oznaczane także jako NT lub N/T służą do montażu nawierzchniowego. W wykonaniach porcelanowych tzw. krótkich GBSOP oraz bardziej popularnych długich są zwykle przykręcone wkrętami/śrubami na płytach montażowych umieszczonych wewnątrz zamkniętych obudów. Zabudowa jest konieczna, ponieważ konstrukcja samych gniazd nie zapewnia właściwej ochrony przed dotykiem bezpośrednim części czynnych, znajdujących się pod napięciem. Odrębną grupę stanowią gniazda okapturzone. Także są zbudowane z porcelany, ale w całości zakryte są pokrywami z czarnego bakelitu. Mają nawet dodatkową pokrywę zamykającą dostęp do główek bezpiecznikowych, z możliwością zabezpieczenia przed dostępem osób nieupoważnionych przez zaplombowanie.

Gniazdo bezpiecznika na szynę DIN

Szynowe gniazda bezpieczników topikowych są przystosowane do montażu w rozdzielnicach na aparaturę modułową, wyposażonych w szyny montażowe zwane DIN, euro, TH-35 lub TS-35. Gniazda szynowe mogą być wykonane z porcelany. Wówczas na dole są wyposażone w uchwyt sprężynowy do szyny, a na górze w maskownicę z tworzywa sztucznego, zakrywającą elementy znajdujące się pod napięciem. Część producentów aparatury modułowej ma także gniazda bezpiecznikowe 25A i 63A w postaci modułowe, wykonane całkowicie z tworzywa i estetyką dopasowane do rodziny ich produktów. Odrębną grupę gniazd na szynę stanowią modułowe gniazda na bezpieczniki topikowe cylindryczne o wielkości 5x20mm, do zabezpieczania najbardziej wrażliwych urządzeń elektronicznych.

Gniazdo bezpiecznika zatablicowe

Zatablicowe gniazda bezpieczników topikowych, zwane także tablicowymi, ZT, Z/T lub GBT mają zastosowanie w bardzo starych rozdzielnicach wykonanych na izolacyjnych płytach rezokartu, rezotexu, tekstolitu itp. Gniazda są wyposażone na spodzie w 2 śruby montażowe M8, spełniające jednocześnie rolę zacisków wejściowego i wyjściowego, do których z tyłu tablicy są podłączane przewody fazowe. Można je jeszcze spotkać tylko w jakichś starych niemodernizowanych warsztatach i gospodarstwach rolnych, dlatego tego typu gniazda poszukiwane są rzadko, wyłącznie na wymianę, nigdy do nowych rozwiązań.